Investorlar Qo'shma Shtatlar Prezidentining katta e'lonlari orasida qo'rquv va umid o'rtasida tebranmoqda
Amerika fond bozorlarida notinch savdo muhitiga qaramay, sessiya ijobiy yakunlandi — Uoll-stritda kuchli tiklanish kuzatildi. Bunga asosiy turtki sessiyaning so'nggi soatlarida bo'ldi, investorlar Prezident Donald Trampning yirik iqtisodiy bayonoti arafasida pozitsiyalarni egallashga shoshilishdi.
Oxirgi daqiqagacha intriga
Trampning nutqi savdo sessiyasi tugaganidan keyin e'lon qilindi va fyuchers bozorida kuchli reaksiya uyg'otdi. Dastlab S&P 500 va Nasdaq fyucherslari o'sishni ko'rsatdi, ammo katta hajmdagi boj tashabbuslari e'lon qilinganidan so'ng keskin pasaydi. Tramp nutq so'zlagan paytda S&P 500 fyucherslari 1.6%, Nasdaq esa 2.4% ga tushdi.
Bu keskin pasayish shuni anglatadiki, investorlar payshanba kungi sessiyada qiyin savdoni kutmoqda — bozorlar allaqachon yangi bojlarning ta'sirini "o'ynay" boshlaydi.
Tramp dunyoga qarshi: boj xaritasi fosh etildi
Yangi boj hujumi qat'iy va orqaga qaramasdan amalga oshirildi. Prezident barcha importlarga 10 foizlik asosiy stavkani joriy qildi, biroq Qo'shma Shtatlar eng ko'p savdo qiladigan davlatlar uchun bundan ham yuqoriroq boj stavkalarini belgiladi.
Xitoy eng katta bosim ostidagi davlatga aylandi — eksportlariga 34% boj qo'yildi. Yaponiya 24%, Janubiy Koreya 25%, Vetnam esa hayratlanarli 46% bojga duchor bo'ldi. Hatto Yevropa Ittifoqi ham chetda qolmadi — 20% boj belgilandi.
Indekslar sessiyani ijobiy yakunladi, ammo oldinda katta noaniqlik
Donald Tramp mikrofon oldiga chiqishidan oldin, fond bozori ijobiy kayfiyatda edi. Dow Jones 235 punktga (+0.56%) ko'tarilib, 42,225.32 darajasida yopildi. S&P 500 0.67% ga o'sib, 5,670.97 bo'ldi, Nasdaq esa 0.87% ko'tarilib, sessiyani 17,601.05 darajasida yakunladi.
Texnologiyalar yetakchilik qildi
Bozordagi o'sishning asosiy drayveri yana texnologik kompaniyalar bo'ldi. Tesla ayniqsa ajralib turdi — kompaniya chorak davomida elektromobil yetkazib berish 13% ga kamayganiga qaramay, aksiyalari 5.3% ga oshdi.
Bu ralli uchun turtki bo'lgan narsa — Politico nashrining ma'lum qilishicha, Tramp o'z yaqin doirasida Elon Mask tez orada hukumatdagi ba'zi lavozimlardan ketishi mumkinligiga ishora qilgan. Nima aniqligi noma'lum.
Bu kutilmagan burilish korporativ statistikadagi salbiylikni vaqtincha neytrallashtirdi va Tesla aksiyalarini jonlantirdi.
Amazon TikTok'ga tikmoqda
Texnologik sektordagi boshqa yulduzlar orasida Amazon ajralib turdi — uning aksiyalari 2% ga o'sdi. Investorlar kompaniya TikTok platformasida o'z ishtirokini kuchaytirishga harakat qilayotgani haqida mish-mishlardan ilhomlandi. Bu qadam Amazonning raqamli reklama bozoridagi pozitsiyasini mustahkamlab, yangi yosh auditoriyani jalb qilishi mumkin.
AI startup — porlayapti, media giganti — qulayapti
Yaqinda birjaga chiqqan kompaniyalar orasida CoreWeave (AI startup) ajralib turdi — u qiyin boshlang'ichdan keyin ham o'sishni davom ettirdi. Uning aksiyalari 16.7% ga o'sdi.
Butunlay boshqacha ssenariy Newsmax atrofida yuz berdi. Birinchi kunlarda uch xonali foizda o'sib chiqqan media kompaniya aksiyalari birdan 77.5% ga qulab tushdi.
Dollar va obligatsiyalar o'z kuchini yo'qotmoqda
AQSh dollari so'nggi olti oy ichidagi eng past darajaga tushdi, ayni vaqtda G'aznachilik obligatsiyalari rentabelligi ham kamaydi. Investorlar barqarorroq aktivlarga o'tmoqda — Bunga Oq uyning savdo siyosatini keskinlashtirgani sabab bo'ldi.
Yirik import solig'i — so'nggi yuz yillikdagi eng kattasi — moliya bozorlarini larzaga solmasdan qolmadi.
Sotuv to'lqini: Osiyo "qizilga" botdi, Nasdaq barqarorligini yo'qotdi
Tramp nutqidan keyin Nasdaq fyucherslari 3.2% ga qulab tushdi, Yevropa indekslari esa 2% atrofida pasaydi. Yaponiya Nikkei indeksi 3% ga tushdi va sakkiz oylik minimumga yetdi.
Texnologiya gigantlari hujum ostida
Apple aksiyalari 7% ga tushib, bozor kapitallashuvidan 240 milliard dollar "uchdi". Nvidia 5.6% yo'qotib, 153 milliard dollarga kamaydi.
Fitch: AQSh XX asr boshidagi soliq siyosatiga qaytyapti
Fitch Ratings hisob-kitoblariga ko'ra, AQShdagi o'rtacha import bojlari 22% ga yetgan — 2024-yildagi 2.5% dan qariyb 9 barobar ko'p. Bu daraja oxirgi marta 1910-yillar atrofida kuzatilgan.
Bu darajadagi agressiv proteksionizm dunyo savdo tizimini tubdan o'zgartirishi mumkin.
Neft narxi pastlamoqda
Brent markali neft barreli 2% dan ko'proqqa tushib, 73.28 dollarga yetdi. Bu global iqtisodiy faollik haqida xavotirlarni ifoda etmoqda. Avstraliya fond bozori pasaydi, Avstraliya dollari ham qadrsizlandi.
Qo'rquv fonida oltin charaqlamoqda
Investorlar an'anaviy "xavfsiz qo'rg'on" — oltinga o'tishmoqda. Oltin narxi tarixiy rekordni yangilab, 1 untsiya uchun 3160 dollardan oshdi.
Yapon yenasi ham talabda bo'ldi — dollar kursi 1% ga pasaydi va 147.29 yenaga tushdi.
Yevro barqaror, Xitoy yuan kursini saqlab qoldi
Yevro 0.6% ga o'sib, $1.0912 ga yetdi. Xitoy esa yuanni keskin qadrsizlanishiga yo'l qo'ymadi — faqat 0.4% ga tushdi, garchi Xitoy eksportiga boj bosimi 50% dan oshgan bo'lsa-da.
Vetnam uchun bu ayniqsa og'riqli bo'ldi — u ilgari Amerika bojlari atrofidan aylanib o'tish uchun "yo'lak" sifatida ko'rilardi. Endi bu yo'l yopildi.
Yevropa bosim ostida: sog'liqni saqlash sektori xavotirda
Yevropa fond bozorlarida chorshanba kuni pasayish kuzatildi. Sog'liqni saqlash sektori ayniqsa zaiflashdi, chunki investorlar AQSh bojlari global iqtisodiy o'sishni sekinlashtirishi va inflyatsiyani kuchaytirishi mumkinligini hisobga ola boshlashdi.
STOXX 600 va DAX pasaydi
STOXX 600 indeks 0.5% ga, eksportga yo'naltirilgan va xatarga sezgir Germaniya DAX indeksi esa 0.7% ga tushdi.
ECB: "Bu butun dunyoni og'ritadi", biroq shoshmayapti
Yevropa Markaziy banki prezidenti Kristin Lagard yangi boj to'lqinini "butun dunyoni og'ritadi" deb atadi. U inflyatsiya xatarlarini kuchaytiradi va global o'sishni sekinlashtiradi, dedi.
Ammo ECB a'zosi Fransua Villerua de Galo aytishicha, Yevropada inflyatsiya pasayishda davom etmoqda va AQShning agressiv savdo siyosati bu tendensiyani ag'darib yuborishi ehtimoldan yiroq.
Biotexnologiya — "qizilda"
Sog'liqni saqlash sektori indekslari 1.7% ga tushib, yil boshidan buyon eng past darajaga yetdi. Sanofi va Novartis aksiyalari 1.6% ga kamaydi.
Novo Nordisk aksiyalari ayniqsa ko'p yo'qotdi — 2.6% ga tushdi. Garchi uning bosh aksiyadori Novo Holdings ajoyib hisobot e'lon qilgan bo'lsa-da, farmatsevtika kompaniyasi aksiyalari umumiy salbiy fonni yenga olmadi.
Dengiz bitimi: Svitzer portlash bilan yuqorilamoqda
Bozor notinchligiga qaramay, A.P. Moller konserniga kiruvchi kompaniya Svitzer'ni sotib olishini e'lon qildi. Shundan so'ng, Svitzer aksiyalari 30.2% ga oshdi.
Svitzer — portlarda kemalarni tortib yurishga ixtisoslashgan kompaniya — endi global port infratuzilmasini nazorat qilishda strategik aktivga aylanmoqda.
Ispaniyaning Grifols'iga global qiziqish
Kanadaning Brookfield fondi Ispaniyaning Grifols kompaniyasi aksiyadorlari bilan muzokaralarda ekanligini tasdiqladi. Bu kompaniya qon plazmasiga asoslangan dori vositalari ishlab chiqaradi.
Grifols aksiyalari 3% ga o'sdi. Ayni vaqtda yevrolarning zaifligi va geosiyosiy noaniqlik fonida Yevropa aktivlari global investorlar uchun yanada jozibador bo'lmoqda.
